Συμπτώματα της μετωποκροταφικής Εκφύλισης

Οι μετωποκροταφική εκφύλιση προκύπτει ως αποτέλεσμα της καταστροφής των νευρώνων (νευρικών κυττάρων) σε περιοχές του εγκεφάλου που ονομάζονται μετωπιαίοι και κροταφικοί λοβοί. Καθώς οι νευρώνες πεθαίνουν στις μετωπιαίες και κροταφικές περιοχές οι λοβοί αυτοί ατροφούν ή αλλιώς συρρικνώνονται. Σταδιακά η καταστροφή των νευρώνων προκαλεί δυσκολίες στη σκέψη και σε συμπεριφορές που ελέγχονται από αυτές τις περιοχές του εγκεφάλου. Μπορούν να εμφανιστούν διάφορα συμπτώματα, όπως παράξενη συμπεριφορά, συναισθηματικά προβλήματα, προβλήματα στην επικοινωνία ή δυσκολία στη βάδιση και σε άλλες βασικές κινήσεις.

Τα συμπτώματα της μετωποκροταφικής εκφύλισης διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο και από το ένα στάδιο της ασθένειας στο επόμενο, καθώς επηρεάζονται διαφορετικά μέρη των μετωπιαίων και κροταφικών λοβών. Σε γενικές γραμμές οι αλλοιώσεις στο μετωπιαίο λοβό σχετίζονται με συμπεριφορικά συμπτώματα ενώ οι αλλοιώσεις στον κροταφικό λοβό οδηγούν σε διαταραχές στη γλώσσα και το συναίσθημα.

Τα συμπτώματα συχνά παρανοούνται. Τα μέλη της οικογένειας και οι φίλοι μπορεί να νομίζουν ότι το άτομο συμπεριφέρεται άπρεπα, προκαλώντας έτσι ένταση και συγκρούσεις. Για παράδειγμα ένα άτομο με συμπεριφορική μετωποκροταφική εκφύλιση μπορεί να παραμελεί την προσωπική του υγιεινή ή να κάνει μικροκλοπές. Είναι σημαντικό να γίνει κατανοητό ότι οι άνθρωποι με αυτές τις διαταραχές δεν μπορούν να ελέγξουν τη συμπεριφορά τους ή άλλα τους συμπτώματα.

Συμπεριφορικά Συμπτώματα

• Προβλήματα στις επιτελικές λειτουργίες: Προβλήματα στο σχεδιασμό και την αλληλουχία δράσης (να μπορεί κανείς να σκέφτεται ποια κίνηση είναι πρώτη ποια δεύτερη, κλπ.), τοποθέτηση προτεραιοτήτων (να κάνει κάποιος τις πιο σημαντικές δραστηριότητες πρώτες και τις λιγότερο σημαντικές τελευταίες), άσκηση πολλαπλών δραστηριοτήτων (μετάβαση από τη μια δραστηριότητα στην άλλη ανάλογα με τις ανάγκες), η παρακολούθηση και η διόρθωση λαθών.
• Εμμονές: Τάση για επανάληψη της ίδιας δραστηριότητας ή επανάληψη της ίδιας λέξης ξανά και ξανά, ακόμα κι όταν δεν έχει πια νόημα.
• Άρση αναστολών: Δρουν παρορμητικά χωρίς να υπολογίζουν πώς οι άλλοι αντιλαμβάνονται τη συμπεριφορά τους. Για παράδειγμα, ένας άνθρωπος μπορεί να μουρμουρίζει σε μια επαγγελματική συνάντηση ή να γελάει σε μια κηδεία.
• Καταναγκαστική κατανάλωση υπερβολικής τροφής: Καταβροχθίζουν μεγάλες ποσότητες φαγητού, ειδικά αμυλώδη τρόφιμα, όπως ψωμί και μπισκότα. Μπορεί να παίρνουν φαγητό απο τα πιάτα των άλλων.
• Συμπεριφορά χρησιμοποίησης: Δυσκολία να αντισταθούν στην παρόρμηση να χρησιμοποιήσουν ή να αγγίξουν αντικείμενα που μπορούν να δουν ή να προσεγγίσουν. Για παράδειγμα κάποιος μπορεί να σηκώσει το ακουστικό του τηλεφώνου καθώς περνάει μπροστά του χωρίς το τηλέφωνο να χτυπά ή να θέλει να τηλεφωνήσει.

Γλωσσικά Συμπτώματα

• Αφασία: Μια διαταραχή του λόγου στην οποία υπάρχουν δυσκολίες στη χρήση και κατανόηση λέξεων. Η ικανότητα για σωστή εκφορά και άρθρωση του λόγου παραμένει άθικτη.
• Δυσαρθρία: Μια διαταραχή του λόγου στην οποία υπάρχουν προβλήματα στην άρθρωση του λόγου (π.χ. μπέρδεμα στα λόγια) ενώ το περιεχόμενο είναι σωστό.

Οι άνθρωποι με πρωτογενή προϊούσα αφασία μπορεί να να αντιμετωπίζουν προβλήματα μόνο στο να χρησιμοποιούν και να κατανοούν λέξεις ή και προβλήματα στην άρθρωση. Οι άνθρωποι που έχουν και τα δύο είδη προβλημάτων έχουν δυσκολίες στην ομιλία και τη γραφή και μπορεί με την πάροδο του χρόνου να παρουσιάσουν πλήρη αλαλία ή πολύ μεγάλες δυσκολίες στο λόγο. Τα γλωσσικά προβλήματα συνήθως επιδεινώνονται για τουλάχιστον δύο χρόνια μετά την εμφάνισή τους. Άλλες λειτουργίες, όπως η σκέψη και οι κοινωνικές δεξιότητες παραμένουν φυσιολογικές για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα πριν επιδεινωθούν.

Συναισθηματικά Συμπτώματα

• Απάθεια: Έλλειψη ενδιαφέροντος, κινήτρων ή πρωτοβουλίας. Η απάθεια συχνά συγχέεται με κατάθλιψη, ωστόσο οι άνθρωποι με απάθεια μπορεί να μην είναι θλιμένοι. Συχνά έχουν δυσκολία να ξεκινήσουν μια δραστηριότητα αλλά μπορούν να συμμετάσχουν αν τις οργανώσουν άλλοι.
• Συναισθηματικές αλλαγές: Το συναίσθημα γίνεται επιπεδωμένο, υπερβολικό ή ακατάλληλο. Τα συναισθήματα μπορεί να φαίνονται τελείως αποσυνδεμένα από μια κατάσταση ή να εκφράζονται σε λάθος στιγμές και περιστάσεις. Για παράδειγμα κάποιος άνθρωπος μπορεί να γελά με δυσάρεστα νέα.
• Κοινωνικές – διαπροσωπικές αλλαγές: Δυσκολία στην “ανάγνωση” κοινωνικών σημάτων, όπως εκφράσεις του προσώπου και κατανόηση των διαπροσωπικών σχέσεων. Μπορεί να μην έχουν ενσυναίσθηση – την ικανότητα να κατανοούν τα συναισθήματα των άλλων – κάνοντάς τους να φαίνονται αδιάφοροι ή εγωιστές. Για παράδειγμα μπορεί να μη δείξουν καμία συναισθηματική απόκριση σε ασθένειες ή ατυχήματα που μπορεί να συμβαίνουν σε μέλη της οικογένειας.
• Έλλειψη εναισθησίας: Ανικανότητα να κατανοήσουν τις αλλαγές που τους συμβαίνουν και τις επιπτώσεις τους στους άλλους. Αυτή η έλλειψη ενημερότητας μπορεί να προκαλέσει δυσκολίες στους φροντιστές γιατί το άτομο δεν είναι συνεργάσιμο στο να δεχθεί βοήθεια.