Αντιμετþπιση της ΜετωποκροταφικÞς Εκφýλισης

Παρüτι δεν υπÜρχει ακüμα διαθÝσιμη θεραπεßα για την εκφýλιση του μετωποκροταφικοý λοβοý, υπÜρχουν κÜποια πρÜγματα που μποροýν να γßνουν για να βοηθηθοýν τα συμπτþματα.

ΔιÜγνωση

Το πρþτο βÞμα για τη θεραπεßα κÜθε ασθÝνειας εßναι η σωστÞ διÜγνωση. Παρüτι δεν υπÜρχει ακüμα διαθÝσιμη θεραπεßα που να σταματÜ Þ να αντιστρÝφει τη μετωποκροταφικÞ εκφýλιση, η σωστÞ διÜγνωση αποτρÝπει τη λÞψη λανθασμÝνων Þ ακüμα και επιβλαβþν φαρμÜκων και προσφÝρει την ευκαιρßα συμμετοχÞς σε κλινικÝς δοκιμÝς üπου μπορεß κανεßς να επιλεγεß για νÝες θεραπεßες.

Ως μÝρος της αρχικÞς εκτßμησης, ο γιατρüς θα πρÝπει να καταγρÜψει üλα τα φÜρμακα που παßρνετε συνταγογραφοýμενα Þ üχι, εναλλακτικÜ, διατροφικÜ συμπληρþματα και ουσßες üπως αλκοüλ, καφεÀνη, τσιγÜρο, κτλ. ΜερικÝς φορÝς Ýνα ενοχλητικü σýμπτωμα μπορεß να αποδοθεß σε παρενÝργεια κÜποιου φαρμÜκου Þ στην αλληλεπßδραση μεταξý φαρμÜκων.

ΑλλαγÝς στον τρüπο ζωÞς και στο περιβÜλλον

Απü τη στιγμÞ που υπÜρχει διÜγνωση, εßτε ως ασθενÞς εßτε ως φροντιστÞς, θα πρÝπει να ζητÞσετε απü το γιατρü σας διαθÝσιμες πηγÝς απü üπου μπορεßτε να μÜθετε περισσüτερα για την ασθÝνεια και να βρεßτε Üλλους ανθρþπους που περνοýν μια παρüμοια εμπειρßα. Η μετωποκροταφικÞ εκφýλιση, και συγκεκριμÝνα η συμπεριφορικÞ παραλλαγÞ, μπορεß να δημιουργÞσει θÝματα ασφÜλειας στο σπßτι και Ýξω. Οι ασθενεßς μπορεß να αφÞνουν αναμÝνο το μÜτι της κουζßνας, να κυκλοφοροýν Ýξω ακατÜλληλα ντυμÝνοι, να χÜνονται, να Ýχουν βßαια ξεσπÜσματα Þ να εμφανßζουν Üλλες πιθανþς επικßνδυνες συμπεριφορÝς. Μπορεß να χρειαστεß να κρýψετε κÜποια επικßνδυνα αντικεßμενα στο σπßτι Þ να απαγορεýσετε την οδÞγηση.

ΣυχνÜ, η μεßωση των προσδοκιþν και οι αλλαγÝς στο περιβÜλλον μπορεß να βοηθÞσουν στο να βελτιωθεß η συμπεριφορÜ του ασθενοýς. Μαθαßνοντας να μην αντιδρÜτε στις ενοχλητικÝς αλλÜ üχι επικßνδυνες συμπεριφορÝς απαιτεß υπομονÞ, αλλÜ το να κρατÜτε ενÝργεια για πιο σοβαρÜ ζητÞματα εßναι η καλýτερη στρατηγικÞ. Οι ομÜδες υποστÞριξης εßναι Ýνας Üλλος πολý καλüς τρüπος για να βρεßτε μη φαρμακευτικοýς τρüπους να διαχειριστεßτε την ασθÝνεια. ¶λλοι φροντιστÝς Ýχουν συχνÜ πολý καλÝς ιδÝες.
Ο σχεδιασμüς για το τελικü στÜδιο εßναι καλü να ξεκινÞσει μüλις τεθεß η διÜγνωση þστε να μποροýν να συμμετÝχουν üλοι. Τα Ýγγραφα μποροýν να ενημερωθοýν Þ να τροποποιηθοýν αργüτερα αλλÜ βοηθÜει üλους να ξεκινÞσει νωρßς η συζÞτηση και να συνταχθοýν üσο πιο απλοποιημÝνα νομικÜ Ýγγραφα.

¸να πρüγραμμα γυμναστικÞς που να περιλαμβÜνει ενδυνÜμωση και αερüβια Üσκηση εßναι σημαντικü για τη διατÞρηση της νοητικÞς υγεßας. ΚαρδιοαγγειακÞ Üσκηση 2-4 φορÝς την εβδομÜδα για 30 λεπτÜ εßναι επωφελÞς. ¸νας τακτικüς περßπατος εßναι μια μορφÞ καρδιοαγγειακÞς Üσκησης και δεν απαιτεß εγγραφÞ σε γυμναστÞριο. Τα Üτομα θα πρÝπει να συμβουλεýονται το γιατρü τους πριν ξεκινÞσουν οποιοδÞποτε πρüγραμμα Üσκησης. Ο καλüς ýπνος βοηθÜει επßσης στην καλýτερη γνωστικÞ επßδοση.

ΦÜρμακα για τα συμπεριφορικÜ συμπτþματα

Τα φÜρμακα για τα συμπεριφορικÜ συμπτþματα θα πρÝπει να ξεκινοýν σε χαμηλÝς δοσολογßες και να αυξÜνονται προοδευτικÜ, ανÜλογα με την απüκριση του ασθενοýς και την εμφÜνιση παρενεργειþν. ΠρÝπει να ειπωθεß εδþ üτι Ýχουν γßνει πολý λßγες κλινικÝς μελÝτες που να εξετÜζουν τα οφÝλη των παρακÜτω φαρμÜκων και οι πληροφορßες που ακολουθοýν βασßζονται στην εμπειρßα απü την κλινικÞ πρÜξη.

ΑντικαταθλιπτικÜ
Ενþ αρχικÜ δημιουργÞθηκαν για τη θεραπεßα της κατÜθλιψης, κÜποια αντικαταθλιπτικÜ εßναι αποτελεσματικÜ στη θεραπεßα των αγχωδþν διαταραχþν, την πρüληψη των κρßσεων πανικοý και την ιδεοψυχαναγκαστικÞ συμπεριφορÜ. Μια ομÜδα αντικαταθλιπτικþν, που λÝγονται εκλεκτικοß αναστολεßς επαναπρüσληψης της σεροτονßνης (SSRIs) μπορεß να εßναι χρÞσιμα στη μεßωση της επιθετικüτητας, των παρορμητικþν συμπεριφορþν και την επιθυμßα για υδατÜνθρακες, που εμφανßζονται στα πρþτα στÜδια της νüσου Pick. Οι Üνθρωποι με μετωποκροταφικÞ εκφýλιση δεν εμφανßζουν παρενÝργειες στα SSRIs και γενικÜ θεωροýνται τα καλýτερα διαθÝσιμα φÜρμακα για τον Ýλεγχο των προβληματικþν συμπεριφορþν.
Παραδεßγματα SSRIs:

  • Φλουοξετßνη
  • Σερτραλßνη
  • Παροξετßνη
  • Φλουβοξαμßνη
  • ΣιταλοπρÜμη
  • ΕσκιταλοπρÜμη

¶λλα αντικαταθλιπτικÜ (μη SSRIs) που μπορεß να εßναι χρÞσιμα:

  • Τραζοδüνη
  • Βενλαφαξßνη
  • Ντουλοξετßνη
  • Βουπροπιüνη
  • Μιρταζαπßνη

ΑντιψυχωτικÜ
Τα αντιψυχωτικÜ μπλοκÜρουν τη δρÜση της ντοπαμßνης, Ýνος νευροδιαβιβαστÞ που μπορεß να αυξÞσει τις ψευδαισθÞσεις, τα παραληρÞματα (ψευδεßς πεποιθÞσεις) και να μεταβÜλει τη λογικÞ σκÝψη. ΧαμηλÝς δüσεις αυτþν των φαρμÜκων μποροýν να βοηθÞσουν στη διαχεßριση της επιθετικüτητας, τις παρÜλογες και καταναγκαστικÝς συμπεριφορÝς, που μπορεß να εμφανιστοýν στη μετωποκροταφικÞ εκφýλιση. Το πιθανü üφελος απü τα αντιψυχωτικÜ πρÝπει να ζυγιστεß με τις πιθανÝς παρενÝργειες, üπως λÞψη βÜρους, επιβρÜδυνση της σκÝψης και της κßνησης, επιδεßνωση καρδιακÞς νüσου και σε σπÜνιες περιπτþσεις το θÜνατο. Τα τυπικÜ αντιψυχωτικÜ Ýχουν συνδεθεß με μυικÜ προβλÞματα και πρÝπει να αποφεýγονται, καθþς οι ασθενεßς με μετωποκροταφικÞ εκφýλιση εßναι πιθανü να εμφανßσουν μυικÞ δυσκαμψßα και τρüμο.
Παραδεßγματα Üτυπων αντιψυχωτικþν εßναι:

  • Ολανζαπßνη
  • Κουετιαπßνη
  • Ρισπεριδüνη
  • Αριπιπραζüλη
  • Παλιπεριδüνη

¶λλες κατηγορßες φαρμÜκων που θα μποροýσαν να φανοýν χρÞσιμες αλλÜ δεν Ýχουν μελετηθεß στη μετωποκροταφικÞ εκφýλιση εßναι τα αγχολυτικÜ και τα αντιεπιληπτικÜ που χρησιμοποιοýνται και ως σταθεροποιητÝς της διÜθεσης:

  • Βαλπροúκü οξý και διβαλπροúκü νÜτριο
  • Καρβαμαζεπßνη
  • Γκαμπαπεντßνη

Λογοθεραπεßα
Οι Üνθρωποι με γλωσσικÝς παραλλαγÝς μετωποκροταφικÞς εκφýλισης μποροýν να επωφεληθοýν απü τη λογοθεραπεßα στο να διαχειριστοýν τις γλωσσικÝς τους δυσκολßες και να μÜθουν εναλλακτικοýς τρüπους επικοινωνßας. Η διατÞρηση επαρκοýς επικοινωνßας μπορεß να μειþσει την απογοÞτευση, συχνü πρüβλημα στη μετωποκροταφικÞ εκφýλιση. Σε αντßθεση με τους ανθρþπους που εμφανßζουν αφασßα λüγω τραýματος στο κεφÜλι Þ εγκεφαλικοý, οι ασθενεßς με μετωποκροταφικÞ εκφýλιση δεν θα βελτιωθοýν με την πÜροδο του χρüνου, ωστüσο η λογοθεραπεßα μπορεß να βοηθÞσει στο να αξιοποιηθοýν στο μÝγιστο οι υπÜρχουσες δεξιüτητες και να διερευνηθοýν Üλλοι τρüποι επικοινωνßας. Μη λεκτικÝς τεχνικÝς επικοινωνßας, üπως οι χειρονομßες, να δεßχνουν εικüνες, κτλ. μποροýν να βοηθÞσουν τους ανθρþπους με σημασιολογικÞ εκφýλιση και προοδευτικÞ μη ρÝουσα αφασßα να εκφραστοýν. ΕιδικÝς κÜρτες που αναγρÜφουν üτι το Üτομο Ýχει αφασßα μποροýν να βοηθÞσουν στο να εξηγÞσουν στους Üλλους το πρüβλημα. Πολλοß λογοθεραπευτÝς και εργοθεραπευτÝς Ýχουν δικÜ τους γραφεßα Þ μποροýν να βρεθοýν σε νοσοκομεßα και ιατρικÜ κÝντρα. ΖητÞστε παραπομπÞ απü το γιατρü σας.

ΦÜρμακα για τη μνÞμη
Η μεμαντßνη, Ýνας ανταγωνιστÞς των NMDA υποδοχÝων, Ýχει εγκριθεß για τη θεραπεßα της νüσου ΑλτσχÜιμερ. ΠροκαταρκτικÜ στοιχεßα δεßχνουν üτι μπορεß να εßναι επωφελÞς και στη μετωποκροταφικÞ εκφýλιση.

ΦÜρμακα που πρÝπει να αποφεýγονται
Οι αναστολεßς της χολιναστερÜσης, üπως η δονεπεζßλη, η ριβαστιγμßνη και η γκαλανταμßνη συνταγογραφοýνται σε ανθρþπους με ΑλτσχÜιμερ. Φαßνεται üτι τους βοηθοýν να βελτιþσουν την προσοχÞ και την ενεργü μνÞμη αυξÜνοντας την ποσüτητα ακετυλοχολßνης (νευροδιαβιβαστÞς) στον εγκÝφαλο. Δυστυχþς οι περισσüτεροι Üνθρωποι με μετωποκροταφικÞ εκφýλιση δεν ωφελοýνται απü αυτÜ τα φÜρμακα και μπορεß να γßνουν πιο ευερÝθιστοι. ΓενικÜ οι αναστολεßς της χολιναστερÜσης δεν συνιστþνται για ανθρþπους με μετωποκροταφικÞ εκφýλιση.
Οι βενζοδιαζεπßνες, που χρησιμοποιοýνται για τη διαχεßριση του Üγχους, την αûπνßα, την ταραχÞ, τις επιληπτικÝς κρßσεις και τους μυικοýς σπασμοýς Ýχουν συνδεθεß με αυξημÝνα προβλÞματα συμπεριφορÜς και προβλÞματα στη μνÞμη και τις ψυχοκινητικÝς δεξιüτητες.
ΣυνÞθεις βενζοδιαζεπßνες:

  • ΕσταζολÜμη
  • ΔιαζεπÜμη
  • ΦλουραζεπÜμη
  • ΜιδαζολÜμη
  • ΤεμαζεπÜμη
  • ΤριαζολÜμη
  • ΑλπραζολÜμη
  • Χλωροδιαζεποξεßδη
  • ΚλοναζεπÜμη
  • ΚλοραζεπÜτη
  • ΛοραζεπÜμη
  • ΟξαζεπÜμη
  • ΠραζεπÜμη

Τα τυπικÜ αντιψυχωτικÜ, üπως η αλοπεριδüλη, φλουφαιναζßνη και χλωροπρομαζßνη, σχετßζονται με μυικÜ προβλÞματα και πρÝπει να αποφεýγονται, δεδομÝνου üτι οι ασθενεßς με μετωποκροταφικÞ εκφýλιση εßναι πιθανü να εμφανßσουν μυικÞ δυσκαμψßα και τρüμο λüγω της ασθÝνειας.

Αν Ýχετε ανησυχßα για οποιοδÞποτε φÜρμακο παßρνετε, ρωτÞστε το γιατρü Þ το φαρμακοποιü σας να τα ελÝγξουν. Εßναι καλü να Ýχετε μαζß σας üλα τα φÜρμακα που παßρνετε σε κÜθε ιατρικü ραντεβοý για να ελÝγχεται η κατηγορßα και η δοσολογßα.